In 1984 – toen de Filipijnse bevolking massaal gebukt ging onder de militaire dictatuur van Ferdinand Marcos – besloten enkele Noord-Limburgse vrienden hun solidariteit met de Filipijnse bevolking om te zetten in concrete acties. Zo stampten zij een project “financiële adoptie” uit de grond en verkochten ze elk jaar speculaas van activiteitenboerderij De Wroeter (Kortessem) aan kerken in Noord-Limburg.
Het Steunfonds Filipijnen Overpelt – want zo noemden ze zichzelf – heeft inmiddels al vele leden zien komen en gaan. Maar op dertigjarige leeftijd is SFO nog steeds springlevend. En dat wilden we niet onopgemerkt voorbij laten gaan!
Het Palethe in Overpelt was het decor voor een afwisselend programma met bevoorrechte getuigen van de werking van het Steunfonds en filmpjes “made in the Philippines”.
Fotoverslag
Bedankt aan Paul Smeets voor deze mooie beelden!
[wppa type=”slide” album=”1″ size=”500″ align=”left”]Any comment[/wppa]
Projecten in de Filipijnen
Onze contact in de Filipijnen, bracht verschillende projecten van SFO en partners in beeld. De eerste montage gaat over de demonstratieboerderij in Masbate, een project van Solidagro dat wordt ondersteund door de Belgische ontwikkelingssamenwerking (DGD), Provincie Limburg, de gemeenten Puurs en Overpelt, en het Steunfonds Filipijnen Overpelt.
Volgend filmpje gaat over noodhulpverlening voor slachtoffers van tyfoon Hayian in Masbate, gaande van nagels, nieuwe dakbedekking en zaden tot volledig nieuwe klaslokalen.
In onderstaande montage worden gesteunde projecten in de gehuchtjes Bigaw en Lagis voorgesteld, van de bouw van schooltjes tot irrigatiedammen en gemeenschappelijke velden.
Het laatste filmpje toont een aantal jongeren die gesteund worden door het project Financiële Adoptie, nu in handen van G3W.
Speech Rob Van Vlierden
© Hennie Heeren
Geachte gedeputeerde voor OS van de provincie Limburg, geachte schepen voor OS van Overpelt, beste vrienden.
We vieren ons 30 jarig bestaan maar eigenlijk belazeren we de boel, want we bestaan dit jaar 31 jaar. De eerste bijeenkomst ging door op 12 februari 1983, ik heb nog een morsig papiertje met een handgeschreven verslag van die eerste bijeenkomst.
We hebben echter wel een goed excuus want dat eerste jaar hadden we nog niet het plan om een permanente Filipijnengroep op te richten: we wilden 400.000 frank bijeen zamelen, voor de jongeren onder ons, 10.000 euro, en het daar bij laten.
Maar in 1984 gingen we met drie, op aandringen van de Filipinos voor wie we het geld inzamelden, naar ginder om te zien wat ze daar zoal deden met het geld dat we met autos wassen, de verkoop van wafels, enzovoort, bijeen hadden gesprokkeld. Voor de jongeren onder ons: 400.000 frank, 10.000’euro, daar kocht je toen een bouwplaats of drie voor. En in de Filipijnen was het genoeg om in een klap een bescheiden grootgrondbezitter te worden.
Na die reis kwam de beslissing om een permanente werking op te zetten. Want wat we in de Filipijnen hadden gezien en meegemaakt, had veel indruk gemaakt. Om maar een zaak te vermelden: bij het stakerspiket van het textielbedrijf Artex, was er een politie aanval waarbij de arbeiders beschoten werden als loslopend wild. Twee arbeiders waren dood, velen gewond. Het Belang van Limburg besteedde er twee volle paginas aan en we organiseerden een brede campagne..daardoor konden we financiele steun geven waarmee ze de staking een volledig jaar konden volhouden: de 2000 werknemers, kregen een verdubbeling van hun loon.
Op 30 jaar tijd is er ontzettend veel gebeurd maar voor de modale Filipino is er bitter weinig veranderd. Op mijn eerste info avonden begon ik met te zeggen dat het land 32 miljoen inwoners telde. Onlangs is de kaap van 100 miljoen inwoners overschreden. En nochtans verlaten elke maand vele duizenden het land omdat er een ontstellend gebrek is aan jobs. De liberale idee dat lage loonlasten resulteren in meer jobs, slaat echt nergens op. Wie het niet gelooft moet maar eens gaan kijken in landen met een dagloon van een paar euro voor een werkdag van 11 uur. In de Filipijnen heeft 70 procent van de bevolking een inkomen dat lager is dan twee euro per dag. Dat wil dus zeggen: geen koopkracht en dan kan alleen de export groeien waarvan alleen de elite profiteert en waarbij de winst vaak ook geexporteerd wordt.
Ik ga niet proberen om een volledig verslag te geven van hetgeen we gedaan hebben, dat is echt onbegonnen werk.
Een paar anecdotes:
We zijn begonnen als feitelijke vereniging en elk jaar maakten we een verslag met ondermeer een overzicht van het ingezamelde geld en waar dat naartoe ging. Op een dag kreeg ik een brief van het belastingskantoor: het ingezamelde geld werd beschouwd als inkomen en of ik dus zo vriendelijk wou zijn een taks te betalen waarmee je heel veel bouwgrond had kunnen kopen. Het enige bewijs dat ik op het belastingskantoor kon voorleggen waren smoezelige Filipijnse bedankbriefjes. We smokkelden het geld cash naar ginder want de dictatuur van Marcos liet niet toe dat je een vakbond of boerenorganisatie steunde. Gevolg: geen echt bewijs en ik kon de belastingsinspecteur niet overtuigen dat ik mezelf niet had gesteund met het ingezamelde geld. Toen ik daar vertrok op een zeer koude winterdag, voor de jongeren onder ons, van de klimaatopwarming was nog geen sprake, dus toen ik er vertrok met een motorhelm, vroeg die inspecteur verbijsterd: ” het is min tien, zijde gij hier met een brommer?” Ik zei dat ik geen geld had voor een auto. Hij klapte de boeken dicht en zei: ik ben overtuigd, als je al die miljoenen in eigen zak had gestoken, was je zeker hier geweest met een auto.
We hebben toen toch maar een VZW opgericht en alles wat professioneler, met een echte boekhouding en stortingen via de bank, aangepakt want intussen was Marcos door de Amerikanen afgevoerd naar veilige oorden. De Filipijnen werden een democratie maar het enige dat gedemocratiseerd werd, was de corruptie. Iedereen die tot de elite behoorde kon nu mee aan de vetpotten zitten.
We zijn in 1984 direct na de reis begonnen met financiele adoptie waarbij we gezinnen steunen waarvan de ouders zich inzetten in een vakbond of een andere organisatie met sociale doelstellingen. In al die jaren hebben vele honderden kinderen dankzij die steun kunnen studeren. Allicht de strafste stoot is een jongen die landbouwingenieur is geworden en die een efficiente bestrijding vond tegen een schimmelziekte die de papaya aantastte en die dat middel zonder patent gratis ter beschikking heeft gesteld: 100.000 den boeren, zowel in de Filipijnen als in Indonesie zijn daarmee geholpen.
Een van de zwartste dagen was de moord op Rolando Olalia, voorzitter van de vakbond KMU, beweging van een mei, die in 1986, enkele maanden na het verdwijnen van Marcos, ontvoerd, gruwelijk gemarteld en vermoord werd. Hij was in 1984 in Belgie op bezoek geweest en hij had een grote indruk op ons gemaakt. Enkele dagen na de moord zijn we met een volle bus vanuit Overpelt naar de ambassade van de Filipijnen getrokken om onze verontwaardiging kenbaar te maken.
Het meest angstaanjagende moment voor mij persoonlijk was begin 2009 toen ik via mail een persbericht kreeg: een Filipijnse generaal verkondigde op een persconferentie dat mijn jongste zoon, die voor zes maanden stage deed in de Filipijnen, een terrorist was en gezocht werd. Ik heb toen enkele dagen de schrik gevoeld die zovele Filipinos ervaren want sociale actie staat voor de Filipijnse elite gelijk aan subversie. Al meer dan 1000 activisten hebben dat de voorbije jaren met hun leven betaald.
Joris Smeets ging in 2005 en 2006 voor een half jaar naar de Filipijnen. Hij verbleef daar vooral in het noorden bij Makoy. Toen Joris nog maar even terug was, kwam het bericht dat ook Makoy slachtoffer werd van de doodseskaders. Hij werd dood geschoten voor de ogen van zijn zoon. Joris schreef er een aangrijpend boek over: vriendschap en moord in de Filipijnen.
Vanaf 1984 hebben we jaarlijks een fondsenwerving georganiseerd bij de kerken in noord limburg. Al vele jaren verkopen we daarbij pakjes speculaas van De Wroeter zodat we niet alleen een Filipijns project maar ook de sociale economie in onze provincie steunen. In al die jaren hebben we intussen meer dan 100.000 pakjes verkocht. Maar voor we De Wroeter leerden kennen, hebben we allerlei andere producten aan de man gebracht. Ook enkele jaren mandarijntjes en dat was echt geen goed idee: een paar ton manadarijntjes in je huis stockeren, dat laat een penetrant geurtje achter. En een keer kwamen we bij het tweede weekend tot de pijnlijke vasstelling dat behoorlijk wat mandarijntjes intussen rot waren. Gelukkig zaten die in een nylon netje zodat we al die rotte mandarijntjes er konden uitknijpen. Om maar te zeggen: Solidariteitswerk kent heel veel aspecten.
Internationale solidariteit is de tederheid tussen de volkeren. Sommigen van ons namen dat heel letterlijk: Lieve, Marc en Patrick vonden ginder hun geliefde. Dus als er nog vrijgezellen in de zaal zijn: wordt medewerker van SFO en liefde en romantiek worden jouw deel.
We hebben gedurende die 30 jaar zowel in de Filipijnen als hier enorm toegewijde mensen leren kennen. Dat vind ik, en allicht spreek in namens alle leden van SFO, het allermooiste aspect van ons vrijwilligerswerk.
Wat daarnaast voor ons ook echt belangrijk was en is, is de steun die we kregen van de provincie en de gemeente. Dat is uiteraard belangrijk voor de volksorganisaties ginder maar ook om ons extra te motiveren.
Een concreet voorbeeld: eind 2013 werd de Filipijnen getroffen door de orkaan hayan die enorm veel slachtoffers maakte en onvoorstelbaar veel schade aanrichtte. Ook de boerengemeenschappen die we al ondersteund hadden in de regio waren heel zwaar getroffen. In zo een situatie moet er razendsnel hulp komen anders explodeert het aantal slachtoffers die gewond zijn of voedselgebrek hebben. En er moet direct gewerkt worden aan de heropbouw zodat de voedselproductie terug kan herstarten. We namen direct contact met de provincie en zeer snel kregen we 10.000 euro. Ook van de gemeente Overpelt kregen we heel snel 2000 euro noodhulp. Die snelle steun was dan voor ons weer een extra motivatie om er eens goed in te vliegen en op heel korte termijn konden we zo 30.000 euro bijeen zamelen. Voor de oudsten onder ons: dat is een miljoen, tweehonderd duizend frank. En in een land waar veel mensen maar een paar euro per dag verdienen, kan je daar al heel wat mee doen.
Daarover zal ons contact die intussen ginder al 17 jaar aan de slag is in de ondersteuning van boerengemeenschappen straks wel meer vertellen.
Wij hopen dus dat de overheden die het dichtst bij de bevolking staan door de hogere overheden niet kapot gewurgd worden. Want daar lijkt het wel op: nationale bevoegdheden gaan naar europa en dat is prima voor grensoverschrijdende problemen. Op voorwaarde dat de problemen die grensoverschrijdend zijn worden aangepakt in functie van de reeele noden van de mensen en niet om de concurrentiepositie van een handvol MNO op de wereldmarkt te verbeteren. De nationale overheid die als gevolg daarvan minder bevoegdheden heeft en die van europa moet besparen, gaat dan blijkbaar naar beneden kijken om te zien wat ze daar kunnen afsnoepen om zelf ook nog iets te doen te hebben. Maar hoe dichter je de besluitvorming bij de lokale gemeenschap kan brengen, hoe meer kansen je hebt op echte participatie en op democratie.
Wij hopen dus dat de lokale besturen van zich afbijten zodat ze hun bevoegdheden kunnen behouden.
Met Steunfonds Filipijnen staan we ondermeer om die reden voor 100 procent achter de campagne Hart ( met een t) boven hard ( met een d)
solidariteit waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen dat maakt een samenleving beschaafd en menswaardig. We hebben de voorbije 30 jaar geprobeerd om tav het Filipijnse volk daartoe ons steentje bij te dragen. En met jullie hulp gaan we daar nog even mee door.